Zanshin - Daniel Brunner Sensei
ZANSHIN dosłownie znaczy: ZAN - pozostawić, być obok. SHIN - umysł, duch.
Zanshin jest elementarną koncepcją odnajdywaną we wszystkich tradycyjnych, japońskich sztukach walki. Nie tylko związaną z samą praktyką, ale obecną w każdym momencie i zachowaniu mistrza sztuki walki. W tym kontekście możemy zdefiniować Zanshin jako: „stan stałej uważności” albo „pozostawanie w ciągłej gotowości”. Ta definicja zakłada fizyczną formę zjednoczoną z czystym umysłem i koncentracją, zdolną do ciągłego kontrolowania wroga. Przez Zanshin ciało wypełnione jest energią w stanie ”maksymalnej gotowości”, gotowe do działania we wszystkich kierunkach – HAPPO ZANSHIN – niepozostawiające oponentowi otwarcia ani słabości. Zanshin rozwija się w ciele poprzez intensywny trening, poprzez mierzenie się ze wszystkimi możliwymi wariantami zagrożenia. W IAI, formy KATA powtarzane są w nieskończoność. Z bokken czy jo formy wykonuje się we wszystkich możliwych sytuacjach. W Aikido i atak i obrona uznane są za poprawne dopiero, kiedy wykona się je instynktownie, „bez techniki”. To jest właściwy sposób praktyki. Cała ciężka fizyczna praca nie prowadziłaby do niczego, jeśli niezwiązana z nią była, równie intensywna praca umysłu. Aby zmierzyć się z niebezpieczeństwami umysł mysi być spokojny, wolny od wszystkich niepotrzebnych myśli. Musi ignorować emocje i reagować bez zwłoki w każdej sytuacji. Aby osiągnąć ten stan pełnej gotowości bez myśli - MUSHIN, ćwiczenia medytacyjne, praktyka Zazen są konieczne. Prowadzi to do osiągnięcia stanu spokoju, który pozwala na naturalną uważność w „stanie stałej gotowości” bez okresu zastanawiania się i rozważań. Stan Zanshin jest szczególnie widoczny przed i po wykonaniu techniki. Przed walką Zanshin wyraża się w spokojnym nastawieniu i wewnętrznym napięciu gotowym na uwolnienie całej generowanej energii w celu osiągnięcia „zwycięstwa w jednym ruchu”. Duchowy Zanshin musi być dość silny, aby uwolnić fizyczny Zanshin, który wykorzystując słabe punkty przeciwnika, poprzez otwarcie, pozwala doświadczonemu wojownikowi wykorzystać przewagę. Wtedy następuje eksplozja, która odpowiada na atak adekwatną obroną. W momencie, kiedy oponent jest obezwładniony następuje powrót do uspokojenia a duchowy Zanshin ponownie kontroluje ciało i uspokaja emocje. W praktyce sztuk walki dobre Zanshin pojawia się nieodłącznie z: METSUKE, ME – oko, TSUKE - skierowane, wycelowane. Spojrzenie musi rejestrować wszystko. Zanshin spojrzenia jest stale połączone z napastnikiem lub napastnikami. O’Sensei mawiał, aby nie kierować wzroku w oczy Aite (przeciwnik – przyp. Tłum.), bo zostanie zaabsorbowany przez niego. Musimy patrzeć w dal, poza oponenta, tak, aby zauważać wszystko od bicia jego serca do ruchu stóp. Spojrzenie jest neutralne, nie niesie ze sobą emocji. Metsuke jest bardzo ważnym elementem Zanshin. KAMAE – pozycja przygotowania do walki. Pozycja opiera się na znalezieniu przewagi w stosunku do oponenta. Hanmi no Kamae - pozycja profilu jest preferowana w Aikido. Stan Zanshin pomaga w znalezieniu słabości oponenta i właściwego czasu do działania – Suki. Metsuke i Shidei są zawsze obecne w Kamae. SHISEI. SHI - forma. SEI - siła, żywotność. Shisei wyraża solidność postawy. Nie należy traktować tego aspektu powierzchownie. W rzeczywistości jest to manifestacja zdrowego, sprawnego ciała. Twarz jest spokojna, ramiona naturalnie rozluźnione, biodra i nogi w odpowiedniej pozycji. Stopy w solidnym kontakcie z ziemią. Shisei oznacza także duchowe nastawienie. Ta wewnętrzna postawa odzwierciedla godność, szacunek i prostotę. Trzeba tez wspomnieć aspekt Shisei dotyczący prawidłowego ubioru. Gi nie wisi na ciele odsłaniając klatkę piersiową, hakama jest starannie zawiązana. Wszystkie te elementy są ważne i nieodłączne. MA AI. MA – dystans. AI - harmonia. Ma Ai, dystans przeznaczony do walki. Odległość między Sote (tori – przyp. Tłum.) a jednym lub kilkoma atakującymi. To Zanshin generuje i instynktownie ocenia wymagany dystans tak w odpowiednich sytuacjach, w przestrzeni „pola bitwy”, jak i w związku z bronią używaną przez Aite; dla nas to: bokken, jo, tanto, lub atak wręcz. Ma Ai musi być szczególnie precyzyjne. Nie powinno się w tym wypadku mówić o milimetrach. Jeśli mój przeciwnik może przeciąć materiał mojego ubrania to tylko, dlatego, że ja mogę przeciąć jego skórę. Jeśli może przeciąć moją skórę, to tylko, dlatego, że ja mogę ciąć jego ciało. To jest właściwe Ma Ai. KI AI. KI - Energia. AI - harmonia. Ki Ai jest rzadko używane w Aikido. Jednak ma pewne znaczenie w praktyce tradycyjnych sztuk walki. Fizycznie Ki Ai pozwala na spontaniczną koncentracje energii w brzuchu a potem na manifestacje całej energii w jednym czasie i miejscu. Duchowy aspekt pozwala oddalić napięcie i natychmiastowo powrócić do stanu spokoju. Ki Ai manifestuje się przez okrzyk, chodzi o dźwięki takie jak „aaeet” czy „hoot” itp. wydawane tak długo jak długo wibracje generowane są przez brzuch. KIME - decyzja, zatrzymanie. Na to pojęcie składa się rezultat zjednoczenia w jednym punkcie KI – energii, KEN – broni i TAI – ciała. W tym szczególnym momencie, kiedy te elementy osiągają wspólny zenit. Ta trylogia nazywana jest KI–KEN–TAI i jest niepodzielna. Jest fizyczną manifestacją dobrego Zanshin. KOKYU. KO – wydech. KYU - wdech Znaczenie KOKYU jest tak naturalne, że wystarczający wydaje się krótki opis. Powiedziałbym tylko, że, Kokyu powinno być powolne, głębokie, regularne i pochodzące z brzucha. Akt oddychania napełnia całe ciało energią, którą my znamy jako KI. Cykl oddechu nie powinien być zakłócany przez formę. W Zanshin, Kokyu nie powinno być zauważalne z zewnątrz.
WSZYSTKIE TE RZECZY TO ZANSHIN I ZANSHIN ZAWIERA WSZYSTKIE TE RZECZY. To pewne tematy do przemyśleń. Jeśli któregoś dnia postanowimy zrobić coś innego niż mechanicznie powtórzyć SHIHO NAGE będzie absolutnie konieczne, aby dołączyć te kulturowe elementy do naszej praktyki. Mentalność człowieka zachodu zdaje się odłączać fizyczną formę od aspektów kulturowych (wolę nazywać je kulturowymi niż intelektualnymi), jednak te pojęcia są bezpośrednio związane z Japonią, przynajmniej w przypadku tradycyjnej edukacji. Chciałbym także zauważyć, że praktyka bez broni jest tym samym, co trening z bronią. Obie formy powinny być przeprowadzane w podobnym duchu. Z tą samą uwagą i ostrożnością.
